Biała lista i inne zmiany w VAT

Weszły w życie kolejne przepisy z nowelizacji ustawy o VAT mające być dalszym uszczelnieniem systemu podatkowego. Ustawa wprowadza m.in. tzw. białą listę podatników VAT, ograniczenia zwolnień z VAT w handlu internetowym czy zaostrzenia przy stosowanie kas fiskalnych.

Biała lista - co to jest?

Dotąd, jako podatnik na własną rękę mogłeś sprawdzić jedynie czy twój kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT i to tylko na moment zapytania. Aby ułatwić podatnikom możliwość zachowania należytej staranności i tym samym ograniczyć ryzyko odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe dostawcy od 1 września funkcjonuje tzw. biała lista czyli nowy wykaz podatników VAT zarówno aktywnych jak i wykreślonych, prowadzony przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i aktualizowany każdego dnia. Sprawdzić w nim możesz - i powinieneś! - status kontrahenta i jego aktualny numer rachunku bankowy jaki zgłosił w urzędzie skarbowym do rozliczeń.

Do czego jest ci potrzebna znajomość tego numeru?

Jeśli dokonujesz zapłaty która przekracza kwotę 15 tyś zł musisz jej dokonywać wyłącznie na rachunek jaki kontrahent zgłosił do urzędu skarbowego. Jeśli wpłaty dokonasz na inny rachunek to kosztu wynikłego z faktury dokumentującej tą wpłatę nie będziesz mógł zaliczyć do kosztów firmy. We własnym, dobrze pojętym interesie poprawność rachunku powinieneś więc sprawdzać przed każdą operacją zapłaty a biała lista to narzędzie, które ma ci to łatwo umożliwić.

Biała lista, obok statusu podatnika i jego rachunku bankowego, zawiera jeszcze cały szereg innych pomocnych informacji o podatniku czyli twoim kontrahencie: nazwę, numery identyfikacyjne NIP, REGON, PESEL, KRS (odpowiednio dla typu podmiotu), status podatnika VAT, datę rejestracji, ewentualnego wykreślenia z rejestru i ponownego wpisania, nazwiska osób uprawnionych do reprezentacji podmiotu.

Gdzie znaleźć białą listę?
Jest dostępna na stronie ministerstwa finansów - pod tym linkiem.

Obowiązkowy split payment

Już wkrótce, bo od 1 listopada split payment, czyli Mechanizm Podzielonej Płatności, dotąd dobrowolny, stanie się obowiązkowy przy płatnościach przekraczających 15 tyś. zł brutto przy obrocie towarami i usługami wrażliwymi - czyli najbardziej narażonymi na oszustwa podatkowe. Do tej grupy zaliczono paliwa, stal i wyroby stalowe, złom i odpady, metale szlachetne i nieszlachetne, tablety, smartfony, konsole, komputery, części i akcesoria do pojazdów silnikowych, węgiel i produkty węglowe, maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria a także usługi budowlane - katalog jest więc całkiem spory i znacznie poszerzony wobec dotychczasowej definicji. Szczegółowo opisuje go załącznik nr 15 do znowelizowanej ustawy.

Split payment, czyli Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP)
to sposób zapłaty przelewem bankowym gdzie kwota podatku VAT wędruje na specjalne konto rozliczeniowe (automatycznie utworzony rachunek VAT) do którego podatnik nie ma bezpośredniego dostępu. Środki na nim zgromadzone wykorzystywane są wyłącznie przy rozliczeniach podatku. Od ... środki z tego rachunku mogą być wykorzystywane również do regulowania należności z tytułu podatków dochodowych, akcyzy, cła oraz składek ZUS..


Zwróć uwagę, że również jako wystawca faktury objętej obowiązkowym split paymentem masz obowiązki - na fakturze musisz umieścić adnotację “mechanizm podzielonej płatności”.

Przygotuj się więc - masz niespełna dwa miesiące!

Solidarna odpowiedzialność - zmiany

Odpowiedzialność podatkowa nabywcy będzie obowiązywała wyłącznie w transakcjach, których przedmiotem są towary i usługi wymienione w załączniku nr 15, a które to transakcje nie podlegają obowiązkowi rozliczenia przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. Wystarczy jednak do tych transakcji (czyli tych poniżej 15 tyś zł.) dobrowolnie zastosować split payment aby zostać zwolnionym z odpowiedzialności solidarnej.

Na marginesie można jeszcze dodać, że nowelizacja ustawy likwiduje kaucję gwarancyjną (jako nieskuteczną metodę zabezpieczenia przed nieuczciwymi transakcjami) oraz likwiduje mechanizm odwróconego obciążenia w obrocie krajowym - te same funkcje pełnić teraz będzie mechanizm podzielonej płatności w zakresie obligatoryjnym i dobrowolnym.

Sankcje
Organ podatkowy będzie mógł nałożyć karę w wysokości 30% kwoty podatku wykazanego na fakturze (projekt zakładał nawet 100%), gdy faktura za towary lub usługi z załącznika 15 na kwotę powyżej 15.000 zł zostanie:
- wystawiona bez adnotacji “mechanizm podzielonej płatności”,
- opłacona bez zastosowania mechanizmu podzielonej płatności.
Ponad to tracisz możliwość zaliczenia takiego zakupu do kosztów firmy i będziesz odpowiadać solidarnie z kontrahentem za jego zaległości podatkowe w części podatku VAT proporcjonalnie przypadającej na tę transakcję.

Bez zwolnienia VAT

Jeśli handlujesz online lub telefonicznie m.in. elektroniką, sprzętem elektrycznym, RTV i AGD lub w jakiejkolwiek formie sprzedajesz kosmetyki lub części do samochodów i motocykli od 1 września stracisz możliwość zwolnienia z podatku dla najmniejszych przedsiębiorców (z obrotami do 200 tys. zł).

Obniżony VAT

Już od 1 listopada zaczną obowiązywać obniżone stawki VAT dla e-booków i e-prasy, z 23% na odpowiednio 5% i 8%. Nowe, przeważnie niższe stawki VAT na dłuższy katalog produktów oraz ogólne uproszczenia w ich wyznaczaniu wejdą od 1 kwietnia 2020 r.

Nowe kasy fiskalne

Używasz kasy fiskalnej? Sprawdź koniecznie do kiedy możesz używać kasy jaką posiadasz gdyż stopniowo, dla wybranych usług i towarów począwszy już od 1 września b.r. będzie obowiązek korzystania z kas fiskalnych online.

Uwaga dla odbiorców towarów i usług
Od stycznia fakturę do paragonu z kasy będziesz mógł otrzymać tylko wtedy gdy paragon będzie zawierał twój NIP.

Informacje do niniejszego artykułu czerpaliśmy bezpośrednio z ostatniej nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług (Dziennik Ustaw 2019 Poz. 1018), innych ustaw regulujących umawiane tematy oraz z serwisów rządowych i podatkowo-finansowych, m.in. biznes.gov.pl, kis.gov.pl, finanse.mf.gov.pl, infor.pl.